Η Βυζαντινή Μουσική είναι μια μονωδική μουσική – δηλαδή, ερμηνεύεται από μία φωνή ή μια γραμμή μελωδίας κάθε φορά. Κι όμως, υπάρχει κάτι που συνοδεύει πάντα τον ψάλτη, κάτι που στηρίζει και αναδεικνύει το μέλος: το ισοκράτημα.
Ας δούμε τι είναι και γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία.
Τι είναι το ισοκράτημα;
Το ισοκράτημα είναι η σταθερή φωνή (ή νότα) που ακούγεται υπό μορφή βάσης, όσο ψάλλεται η μελωδία. Δεν αλλάζει συνεχώς, αλλά παραμένει σταθερό ή αλλάζει με βάση τη θέση στην κλίμακα και τον ήχο.
Δεν είναι μελωδία – είναι στήριγμα.
Από πού προέρχεται η λέξη;
Η λέξη “ισοκράτης” σημαίνει αυτός που κρατά ίσα, δηλαδή τον ίδιο φθόγγο. Είναι αυτός που συνοδεύει τον ψάλτη, δημιουργώντας μια ηχητική βάση που:
- στηρίζει φωνητικά την ερμηνεία
- δίνει αίσθηση σταθερότητας στον ακροατή
- αναδεικνύει την αισθητική της μελωδίας
Τι προσφέρει πρακτικά το ισοκράτημα;
- Υποστήριξη του βασικού ήχου
Κρατά τον τονικό άξονα του μαθήματος, ώστε ο ψάλτης να μην ξεφεύγει. - Καλύτερη αισθητική
Δημιουργεί ένα “υπόβαθρο” που εμπλουτίζει τον ήχο και γεμίζει τον χώρο. - Μουσική ανακούφιση
Δίνει στον ψάλτη τη δυνατότητα να ερμηνεύει πιο ελεύθερα, ξέροντας ότι υπάρχει βάση.
Εκπαιδευτική σημασία
Στην εκμάθηση της Βυζαντινής Μουσικής, το ισοκράτημα βοηθά τον μαθητή:
- να ακουμπά τον ήχο και να συντονίζεται
- να αναπτύξει το αυτί του, ακούγοντας διαφορές ύψους
- να μάθει πρακτικά πώς λειτουργεί ο ήχος στη λειτουργική πράξη
Ισοκράτημα σήμερα: φυσικό & ψηφιακό
Στις μέρες μας, το ισοκράτημα μπορεί να γίνει:
- Φωνητικά (από άλλον ψάλτη ή από τον ίδιο τον εκπαιδευτή)
- Ηλεκτρονικά (μέσω εφαρμογών ή συσκευών ισοκρατήματος)
Έτσι, ακόμη και στην online διδασκαλία, το ισοκράτημα μπορεί να συνοδεύσει τον μαθητή σε κάθε άσκηση.
Συμπέρασμα
Το ισοκράτημα δεν είναι απλώς μια “σταθερή νότα”. Είναι η ρίζα της ψαλτικής έκφρασης, η βάση που επιτρέπει στη μελωδία να πετάξει.
Αν θέλεις να μάθεις πώς να το χρησιμοποιείς σωστά – είτε ως ψάλτης, είτε ως μαθητής – ξεκίνα σήμερα τα online μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής. Μαζί θα μάθουμε όχι μόνο τι να ψάλλεις, αλλά και πώς να το ψάλλεις με σταθερότητα και έκφραση.
Επικοινώνησε μαζί μου για να ξεκινήσεις δωρεάν δοκιμαστικό ή για να δεις τα διαθέσιμα courses.